महाराष्ट्र शासन
सांस्कृतिक कार्य संचालनालय, मुंबई

कधीपासून सुरु : सन 1954-55

स्वरुप/उद्देश : कलेच्या क्षेत्रात दीर्घकाळ मोलाचे कार्य केलेल्या ज्येष्ठ मान्यवर साहित्यिक व कलावंतांना मानधन देऊन गौरविण्यात येते.
पर्यटन व सांस्कृतिक कार्य विभाग शा.नि.क्र.वृकमा 4321/ (15) / प्र.क्र.145/सां.का.4/ दि. 16 मार्च, 2024 अन्वये “राजर्षी शाहू महाराज ज्येष्ठ साहित्यिक व कलाकार मानधन सन्मान योजना” असे नामकरण करण्यात आलेल आहे.

अटी/शर्ती : वय - 50 वर्षे
उत्पन्न - 60000/-
पुरावे - 15 वर्षे कलेच्या क्षेत्रात कार्य
(दिव्यांगांना 10 वर्षांची वयात सवलत)

निवडपध्दती : जिल्हास्तरीय निवड समिती मार्फत
प्रति जिल्हा दरवर्षी गटप्रकारनिहाय एकूण इष्टांकांच्या टक्केवारीच्या मर्यादेत 100 कलाकारांची निवड करण्यात येते.
दरमहा मानधन : पर्यटन व सांस्कृतिक कार्य विभाग शा.नि.क्र.वृकमा 4321/ (15) / प्र.क्र.145/सां.का.4/ दि. 16 मार्च, 2024 अन्वये कलावंतना सरसकट एकच श्रेणी रुपये 5,000/- इतके मानधन दि. 1 एप्रिल, 2024 रोजी पासून देण्यात येत आहे.

दरमहा मानधन (श्रेणी) :
दरमहा मानधन : पर्यटन व सांस्कृतिक कार्य विभाग शा.नि.क्र.वृकमा 4321/ (15) / प्र.क्र.145/सां.का.4/ दि. 16 मार्च, 2024 अन्वये कलावंतना सरसकट एकच श्रेणी रुपये 5,000/- इतके मानधन दि. 1 एप्रिल, 2024 रोजी पासून देण्यात येत आहे.

एकूण कलावंत संख्या- 37385 (डिसेंबर 2024 नुसार)

कार्यपध्दती : https://www.mahakalasanman.org या पोर्टलवर ऑनलाईनरीत्या अर्ज करण्यात यावा.
पर्यटन व सांस्कृतिक कार्य विभाग शा.नि.क्र.वृकमा 4321/ (15) / प्र.क्र.145/सां.का.4/ दि. 16 मार्च, 2024 या शासननिर्णयामध्ये सविस्तर कार्यपध्दती देण्यात आलेली आहे.

जिल्हा निवड समिती : मा.पालकमंत्र्यांच्या शिफारशीनुसार जिल्हास्तरीय वृध्द कलावंत निवड समिती गठित करण्यात येते.

मिळण्यात येणारी सवलत : -

कधीपासून सुरु : -

स्वरुप/उद्देश : -

अटी/शर्ती : कलाकार/कलापथक परराज्यात सांस्कृतिक कार्यक्रमाकरिता आमंत्रण पत्र आवश्यक असते. रेल्वे प्रवास सवलतीसाठी संगीत नाटक अकादमी, नवी दिल्ली यांचे पत्र असावे लागते. किंवा ज्या राज्यात सांस्कृतिक कार्यक्रम करावयाचा असेल तेथील शासकीय पत्र आवश्यक आहे. कागदपत्रांची पुर्तता केल्यानंतर रेल्वे प्रशासनास या कार्यालयातर्फे सवलत मिळण्यासाठी पत्र देण्यात येते.

निवडपध्दती : -

दरमहा मानधन (श्रेणी) :
-

कार्यपध्दती : -

जिल्हा निवड समिती : -

मिळण्यात येणारी सवलत : कलावंत रेल्वे प्रवास हा 3rd एसी क्लास साठी ५० टक्के सवलत स्लिपर कोचसाठी (सर्वसाधारण) ७५ टक्के सवलत.

कधीपासून सुरु : -

स्वरुप/उद्देश : महाराष्ट् गृहनिर्माण मंडळातील कलाकारांचे २ टक्के राखीव गाळयाकरीता कलाकार प्रमाणपत्र देण्यात येते

अटी/शर्ती : १) कलाकारास प्रथमत: महाराष्ट् गृहनिर्माण मडळामार्फत घर मंजूरीनंतर प्रमाणपत्र देण्यात येते.
२) कमीत कमी १५ वर्षाचा व्यावसायिक कलावंत. (पुरावे सादर करावे.)
३) कलाक्षेत्रातील अनुभवा पृष्ठर्थ संबंधित कला क्षेत्रातील प्रतिनिधी, संस्थेचे (उदा. चित्रपट महामंडळ, नाटयपरिषद, सिनेम्युझिशियन असोसिएशन, तमाशा कलावंत विकास महामंडळ, शाहीर परिषद आणि तत्सम प्रमाणपत्र) यांचे एक प्रमाणपत्र.
४) संस्थांबरोबर अधिक काळ काम केले त्या संस्था किंवा तज्ञ व्यक्तींची किमान पाच प्रशस्तीपत्रे असावीत.
५) संपूर्ण उपजिविका कलाक्षेत्रातून मिळणा-या उत्पन्नावर अवलंबून असल्याचे प्रतिज्ञापत्र आवश्यक.

निवडपध्दती : -

दरमहा मानधन (श्रेणी) :
-

कार्यपध्दती : -

जिल्हा निवड समिती : -

मिळण्यात येणारी सवलत : महाराष्ट् गृहनिर्माण मंडळातील कलाकारांचे २ टक्के राखीव गाळयाकरीता कलाकार प्रमाणपत्र.

कधीपासून सुरु : -

स्वरुप/उद्देश : शास्त्रीय संगीत क्षेत्रात वादन व गायन क्षेत्राकरिता प्रत्येकी 06 याप्रमाणे एकूण 12 विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती दिली जाते.
शास्त्रीय संगीत क्षेत्रात उच्च शिक्षण घेण्यासाठी प्रतिमाह रु.5,000/- याप्रमाणे 02 वर्षाकरिता शिष्यवृत्ती दिली जाते.
सन 2022-23 वर्षाचे भारतरत्न पंडित भीमसेन जोशी शिष्यवृत्ती शिष्यवृत्तीचे अर्ज दिनांक 31 जुलै, 2022 पर्यंत मागविण्यात आले होते.

अटी/शर्ती : -

निवडपध्दती : -

दरमहा मानधन (श्रेणी) :
प्रतिमाह रु.5,000/- याप्रमाणे 02 वर्षाकरिता शिष्यवृत्ती

कार्यपध्दती : -

जिल्हा निवड समिती : -

मिळण्यात येणारी सवलत : प्रतिमाह रु.5,000/- याप्रमाणे 02 वर्षाकरिता शिष्यवृत्ती

कधीपासून सुरु : 19 सप्टेंबर 2018

स्वरुप/उद्देश : केंद्र शासनामार्फत मान्यवर कलाकारांना निवृत्ती वेतन आणि वैद्यकीय मदत योजने अंतर्गत राज्यातील वृध्द कलावंत मानधन प्राप्त कलाकारांना 19 सप्टेंबर 2018 च्या शासन निर्णया नुसार केंद्र शासनाचे मानधन मिळण्यासाठी पात्र करण्यात आले. केंद्र शासनामार्फत रु.4,000/- प्रती महिना मानधन देण्यात येते.

अटी/शर्ती : -

निवडपध्दती : -

दरमहा मानधन (श्रेणी) :
केंद्र शासनामार्फत रु.4,000/- प्रती महिना मानधन

कार्यपध्दती : -

जिल्हा निवड समिती : -

मिळण्यात येणारी सवलत : -

कधीपासून सुरु : 2017-18

स्वरुप/उद्देश : शास्त्रीय. कला, चित्रकला क्षेत्रात प्राविण्य मिळविणाऱ्या व लोककला प्रकारात सहभागी होणाऱ्या विद्यार्थ्यांना माध्यमिक शालांत प्रमाणपत्र. परीक्षेमध्ये अतिरिक्त गुणाची सवलत देण्यात येते

अटी/शर्ती : -

निवडपध्दती : -

दरमहा मानधन (श्रेणी) :
-

कार्यपध्दती : -

जिल्हा निवड समिती : -

मिळण्यात येणारी सवलत : -